Veel mensen met een eetstoornis krijgen te maken met het fenomeen bewegingsdrang. Vooral mensen met anorexia, maar ook bij boulimia en NAO en is zeker niet onbekend. Ik zal eens beginnen en een korte uitleg van het fenomeen voor eenieder die niet weet wat het is, puur theoretisch. Bewegingsdrang is, zoals het woord doet vermoed, de drang te bewegen. Dit klinkt vrij onschuldig, maar gaat heel ver. Vrij uitgelegd betekent dit het gevoel te moeten verbranden door middel van fysieke activiteit.
Dit kan heel simpel en kort gezegd (en dus niet volledig waarheid getrouw en deze twee kunnen ook tegelijk spelen) spelen op twee bepaalde manieren:
- je moet altijd bewegen, zo veel als je kan.
- Je moet elke dag bepaalde sportdoelen halen
Beiden vaak gekoppeld aan een bepaald aantal minuten/calorieën per dag.
Als ik zo lees wat ik net heb geschreven dan denk ik zelf ‘als leek zou ik dit niet zien als gigantisch probleem’. En daarom wil ik graag inzicht geven in wat dit daadwerkelijk inhoudt. In dit geval voor mij. In momenten dat ik hier heel veel last van had.
Mijn ervaring met altijd moeten bewegen
Altijd moeten bewegen is ALTIJD moeten bewegen. Waar mensen bijzijn blijft dat bij wiebelen, zoals wij anorexen dat noemen. Eigenlijk is het als het als een bezetene ledematen bewegen, verzitten, opstaan en weer zitten, staan waar het kan, even heen en weer, alles om maar van positie te kunnen veranderen. Maar zo gauw je alleen bent ga je echt los. Basishouding is namelijk lopen. Stomweg heen-en-weer lopen in de kamer waarin je je begeeft. 4 meter heen, 4 meter terug, uren achter elkaar. Tegelijk lees je een boek, kijk je een serie, schrijf je nog eens iets zinvols. En soms worden de blaren op je voeten te hevig, je hielen te pijnlijk, je sluit een compromis met jezelf. Even zitten. Maar dan wel eerst x buikspieroefeningen om het zitten te verdienen. En dan tijdens het zitten om en om je benen van de grond tillen. Voor het zitten stel je een limiet. Een luiheidskimiet. Je moet dit zitten nuttig gebruiken, namelijk door te bedenken hoe je op andere wijzen lopen kan vervangen dan lui doen. Plan af, zittijd voorbij, oké ik sta weer op, naar de verpleging om mijn sonde af te koppelen voor de 15 minuten dat ik naar buiten mag om een frisse neus te halen. Ik loop uit het zicht en begin als een bezetene te rennen. Alles doet pijn. Logisch, ik ben opgenomen met extreem ondergewicht, mijn lichaam is op. Niet naar luisteren, dit is je renmoment, die moet je pakken, anders moet je het later inhalen, dat wil je niet, doorrennen. 15 minuten kun je rekken naar 17, dat heb je ontdekt. Stipt na 16 minuten stop je met rennen, 1 minuut uithijgen, rustig lopen zodat bij terugkomst niemand ziet dat je hebt gerend (meid hoe blind ben je), je loopt direct door naar je kamer, even rekken en uithijgen voor je je sonde aankoppelt, in de hoop dat de verpleging niet komt. Een kwartier later meld je je weer. De sonde zit er weer aan, je verplichte bedrust begint. Oefeningenuur, hyperalert op de gang of er geen checks komen. Het uur is voorbij, het lopen begint weer. Uren achtereen. Tot diep in de nacht. Tot je eindelijk mag slapen. Tot 2.00, dan staat je wekker, dan moet je 1 uur precies lopen, met een luisterboek, dat is je beloning. Hetzelfde herhaalt zich om 4.00. De dag begint om 6.00, je raadt het al met lopen. Heen en weer, door dezelfde kleine ziekenhuiskamer.
Dit lieve mensen, is een beschrijving van een dag uit het leven op de eetstoornisunit van de PAAZ in het ziekenhuis van een jaar geleden. Het ziekenhuis waar ze maar niet snapten dat ik maar af bleef vallen. Want dit, dit zagen ze niet. En ik zei het niet, want dit moest ik doen, en als ik praatte, dan raakte ik dit kwijt, want ik wist prima dat dit echt niet kon, zeker niet in opname voor gewichtsherstel. Maar het is niet gewoon willen, het is een dwang, het is iets wat je MOET doen, iets waarvan je denkt dat je echt echt echt niet anders kan, anders loopt alles uit de hand.
Sportdoelen
Ook hier heb ik ervaringen mee maar dit gaat voor mij verder terug. Hierbij lagen de doelen voor mij echt aan de periode. Populaire doelen voor mij en veel anderen zijn:
- Een aantal stappen behalen. En dan vaak niet de welbekende 10.000 van de gemiddelde persoon die meer gaat bewegen. Nee mijn doel lag op 30.000. Met gigantische blaren op mijn voeten, zo diep dat je ze beter wonden noemen kon, pijnlijke knieën, pijnlijke enkels, een gebrek aan energie, een gebrek aan inname en een gigantisch ondergewicht. En 30.000 stappen, dat komt overeen met 21 km, elke dag weer. Dat is ruim 5 uur, die je elke dag besteed aan doelloos lopen. Dezelfde rondes. Had ik er om 22 uur 5000 te weinig, dan ging ik letterlijk de oprit heen en weer lopen, tot ik er wel aan zat. Het was gewoon geen optie om die stappen een dag niet te halen. En het gaf een mega kick om over de stappen heen te gaan. Soms had ik ook dagen dat ik doelbewust ging kijken hoeveel ik over het doel heen kon gaan zonder flauw te vallen. Mijn wandelrecord verbreken. Op lege maag. En dat gaf een heroïsch gevoel.
- Aantal uren sporten, vaak in de sportschool en buitensporten. Ook deze heb ik gedaan. Heel dwangmatig. Ik ging elke ochtend 1,5 uur naar de sportschool, dan naar mijn studie, dan weer 1,5 uur naar de sportschool, en dan ’s avonds of skeeleren, of hardlopen, precies een uur. Al die tijden werden perfect getimed. Dit voelde ook echt als een moeten, ik keek de minuten weg en was oprecht blij als ik de minuut van mogen stoppen had bereikt.
Welke problemen geeft dit
- De energie die het kost die nuttig je niet > uitputting, vertering van spieren, aanslag op de gezondheid
- Schadelijk voor de psyche > het is een patroon waar je hoofd in vast komt, een verslaving die steeds extremer wordt, steeds meer en meer moet
- Het kost heel veel tijd en alle normale dingen van het leven moeten ervoor wijken, het is namelijk essentieel, alles is minder belangrijk dan het behalen van deze doelen/eisen.
- Activiteiten/dagen plannen waarvan je van tevoren weet dat je niet geheel zal kunnen voldoen aan je extreme plannen ga je niet aan afspreken met vrienden en familie en andere ‘leuke afspraken’ worden onmogelijk.
Kortom je bent enkel nog bezig met zelfdestructie, in je handelen en in je hoofd. Je hele leven draait erom, al je gedachten ook. Het is niet een activiteit, het is een volledige levenswijze.
Hoe kom ik er ooit vanaf
Dit is geen fijn bevredigend antwoord, er is geen magische oplossing, geen leukere oplossing dan degene die je al lang weet. Namelijk uitzitten, er niet aan toegeven. Dit kan je cold turkey doen, besluiten dat je helemaal niet meer toegeeft aan welke regel dan ook, en een paar weken bekijken wat er gebeurt, namelijk NIETS. En dan zul je zien, je angst was voor niets, het zit in je koppie.
Is dit te moeilijk, dan kan je ervoor kiezen het bewegen af te bouwen. Jezelf toestaan bepaalde hoeveelheden wel te bewegen maar dit per periode te minderen. En opnieuw te ervaren dat het niets verandert.
Kortom, de oplossing ligt hem in de drang ervaren, het evengoed niet doen en ervaren dat het geen consequenties heeft. De eerste dagen, weken, misschien zelfs maanden geeft dit enkel een extreme mate van onrust, maar uiteindelijk geeft dit een gigantische rust. Want je hoeft niet meer. Je hoeft niet meer de hele dag aan je eigen eisen te voldoen. Je kunt daadwerkelijk een leven gaan opbouwen, die meer aspecten heeft dan enkel denken over (niet) eten, sporten en denken over sporten. Tuurlijk, er blijft een deel over, maar het is zo bevrijdend als je je niet meer schuldig hoeft te voelen als je gewoon een uurtje achter je laptop een blog zit te schrijven, zonder je druk te maken waar je dit uur moet ‘inhalen’ omdat je een heel uur fysieke beweging mist. En mijn gewicht? Die is stabiel en nog altijd veel te laag. Het loopt niet uit de hand. Het veranderde helemaal niets. Niets dan rust in mijn hoofd. En dat gun ik iedereen.