Voor zo ver ik me kan bedenken is een eetstoornis de enige ziekte waarbij de patiënt streeft naar ‘zo ziek mogelijk’ zijn. Waarbij concurreren, triggeren en jaloezie echt hele belangrijke aspecten zijn. Denk er eens over na hoe bizar dit eigenlijk is, helemaal als je dezelfde fenomenen zou plaatsen een somatisch ziekte als kanker. Als je zodanig leek bent, dat je geen idee waar het over gaat, gelukkig, dan heb je bij deze een vrij gezond, of in ieder geval waarschijnlijk een niet-anorectisch brein. In deze blog neem ik je mee in een stukje absurde denkwereld der anorexen, namelijk de drie termen triggeren, jaloezie en concurreren. Waarschijnlijk niemand onbekend, maar wacht maar tot ik ze in de eetstoorniscontext zet.
Triggeren
Triggeren betekent zo veel als jouw lichaam(smaten/getallen) noemen/laten zien, zodanig dat een ander die ook een eetprobleem/eetstoornis heeft verlangt naar die maten/getallen/ dat zieke lichaam). Dus afwijkende maten/getallen/uiterlijken zorgen dat iemand met een eetstoornis nog meer verlangt naar verergering van de stoornis, ofwel zichzelf te vermageren dan hij of zij al deed. Iemand wil net zo ziek zijn als jij. Een wel bekend voorbeeld hiervan is de term pro ana, een site die mensen bewust kunnen opzoeken om getriggerd (of zoals ze het liever zelf noemen, geïnspireerd, te worden). Beelden van graatmagere veelal meisjes die zij als voorbeeld kunnen nemen.
De reden dat ik over alles open ben behalve over mijn BMI, gewicht en kledingmaat is ook enkel en alleen omdat ik anderen niet wil triggeren. Ikzelf ben na al die jaren niet snel meer te triggeren, omdat ik anorexia niet meer zie als ideaalbeeld maar echt als ziekte. Maar voor vele is ultiem dun, lees tot op het bot mager, het ideaalbeeld, en elk levend voorbeeld daarvan een extra stimulus om door te zetten, een trigger.
Vergelijking met kanker: iemand met een niet-uitgezaaide huidkanker (gegeven goed te behandelen door weg te snijden) ontmoet iemand met terminale uitgezaaide alvleesklierkanker (gegeven overlijdt binnen enkele weken) en denkt ‘wat die persoon heeft bereikt, dat wil ik ook, precies zoals die persoon het heeft, dat is mijn ultieme ideaal’. Idioot toch? Dit is ook geen werkelijkheid.
Realiteit bij anorexia: Iemand komt in het in het ziekenhuis met licht ondergewicht voor bloedcontrole voor ondervoeding anorexia. Ze ziet een anorex, mager, hangend in een rolstoel, kan niet meer lopen, nauwelijks nog bewegen, hol kijkend uit de ogen, doodziek (gegeven, als deze persoon niet heel snel verandert, zal dedze persoon binnen weken overlijend). Grote kans dat anorex een bewondering heeft voor degene in de rolstoel, zich afvraagt hoe meer zoals die persoon te worden, want die persoon, die heeft echt wat bereikt. Idioot toch? Maar dit is wel werkelijkheid.
Jaloezie
Jaloezie is iets wat enorm heerst in opnamesetting. Op werkelijke ziekelijke wijze. Als iemand een half broodje heeft weten weg te smokkelen (dat betekent zoveel als op creatieve wijze zonder dat iemand het zag een half broodje in een mouw proppen zodat je het niet hoeft te eten) is de hele groep ziekelijk jaloers dat die persoon een half broodje minder at. Heeft iemand een bepaalde moeilijke maaltijd op zijn niet-lusten-lijst weten te krijgen, scheven ogen overal. We gunnen elkaar de wereld, maar onzelf als het aankomt op privileges omtrent eten en bewegen toch net even meer. Want het is gewoon niet eerlijk dat een ander meer mag. Ja meer mag tegen herstel in. Minder vecht tegen de eetstoornis. Minder in behandeling. Want we willen allen behandeling, maar tijdens de behandeling dan wel weer zo veel mogelijk de eetstoornis omarmen. En vooral niet meer moeten vechten dan anderen. Dat is gewoon niet eerlijk.
Vergelijking kanker: twee patiënten met identieke darmkanker, een wordt misselijk van de chemo, vraagt daarom of hij gedurende langere tijd een kleinere dosis kan krijgen, de tweede krijgt een grotere dosis maar dan voor kortere tijd. Patiënt twee is boos want het is niet eerlijk dat patiënt minder hoeft te nemen dan hij, dat is niet eerlijk. Idioot toch? Dit is ook geen werkelijkheid.
Vergelijking anorexia: Iemand heeft heel veel last van misselijkheid en hoeft daarom een iets minder hoge lijst, komt iets langzamer aan, maar zit daardoor 2 maanden langer in de kliniek om hetzelfde resultaat te bereiken. De gehele 9 overige patiënten voelen zich verongelijkt, iedereen wil minder eten, niet langer blijven, maar gewoon minder eten, wat als zij dat mag mogen wij dat ook. Idioot toch? Dit is keiharde werkelijkheid.
Concurreren
Dit is wat mij betreft de meest idiote gedraging binnen heel eetstoornisland. Maar wel iets wat ik onbewust ook doe. Concurreren met je medepatiënten. Wie kan het minste eten, het meest bewegen, met de meeste regelbreking wegkomen. Ofwel wie kan in behandeling het meest tegen behandeling ingaan. Of buiten behandeling, wie kan zichzelf zo snel en efficiënt mogelijk ten gronde richten. Bijna een spel, erg fanatiek word je ervan, een mega drive. Kan iemand x per week afvallen, dan ga jij aan jezelf bewijzen dat jij die ons meer kan, want jij bent sterk, kom op jij kan dit.
En concurreren doe je trouwens veelal niet met anderen maar ook met jezelf. Gisteren kon jij x weerstaan (dit is een term die anorexen gebruiken voor het niet eten van iets waartoe zij wel de mogelijkheid hadden en wat ze eigenlijk heel graag wel wilden), dan moet je de volgende dag x en een beetje en de dag erop x en nog een beetje kunnen weerstaan. En dit concurreren met jezelf kan op heel veel vlakken. En vooral dit concurreren met mezelf is voor mij een hele grote valkuil. Een stapje terugzetten (ofwel net iets zieker) prima, gelijk blijven aan de dag ervoor, acceptabel voor nu (als ik in een gezonde periode zit) maar een stap vooruit (ietsjes gezonder) NO WAY. Maar elke dag een beetje omlaag of gelijk geeft in zijn geheel een keiharde glijbaan naar beneden. En precies dit is waarom ik keer en keer weer in de put lig. En met mij nog heel veel anderen.
Voor de laatste keer een vergelijking kanker: een kankerpatiënt krijgt orale chemotabletten, 6 per dag om precies te zijn. Na 2 weken vergeet hij er een keer een om 16:00. De volgende dag neemt hij alle chemotabletten volgens voorschrift in, maar die van 16:00, die durft hij niet meer, die slaat hij voortaan over. Idioot toch? Dit is ook geen werkelijkheid.
Vergelijking anorexia: een anorexiapatiënt heeft een eetlijst met 6 standaard eetmomenten. Na 2 weken is zij onderweg en merkt zij om 16:00 dat zij haar tussendoortje die zij volgens haar lijst zou moeten eten is vergeten. Ze moet nu van haar lijst afwijken want ze heeft dat tussendoortje niet maar een andere kopen of hem op een ander tijdstip eten, dat durft zij niet. De volgende dag staat zij op de weegschaal en haar gewicht is identiek. Dat tussendoortje, dat heeft zij niet meer nodig. Voortaan eet zijn haar tussendoortje van 16:00 niet meer, die kan van de lijst. Idioot toch? Je raadt het al, keiharde werkelijkheid.
Ik snap niet helemaal wat je zegt over dat je het niet meer als ideaalbeeld ziet maar als ziekte, dat lees ik juist niet echt terug in je beargumenteringen door de blogs heen over waarom het leven op <bmi 13 en inmiddels onder de 12 voor jou toch aantrekkelijk blijft. Is er dan wel ziektebesef over dat jij dus anorexia hebt, of is het alleen een ziekte als anderen het hebben (zo ervaar ik het zelf vaak). Valt me ook op dat je voornamelijk zij gebruikt en geen hij of die, en iemand kan ook op normaal gewicht ernstig ondervoed zijn en dan in het ziekenhuis komen, of met overgewicht. Meestal zijn mensen met boulimia ook jaloers op mensen met anorexia, dus denk zelf dat het niet perse de wereld der "anorexen" is? Dat het ook iemand met NAO of boulimia kan zijn die jaloers is, of wat uiteraard ook kan: dat iemand met anorexia jaloers is op het gewicht van iemand met NAO of boulimia. Ik denk zelf dat dit eetstoornisbreed is, voor allemaal. Niet alleen anorexia.
Daarnaast maakte het voor mij niet eens altijd uit wat iemand oorzaak was. Ik ben ook een tijdje heel jaloers geweest op mensen met kanker omdat die door de chemo afvielen… verschrikkelijk toch?
Voor de rest heel mooi geschreven, ik hoop dat je het zelf ook echt zo voelt natuurlijk.