Toen ik hoorde dat ik werd opgenomen vanwege mijn psychiatrische klachten op een psychiatrische afdeling, in mijn geval een PAAZ (psychiatrische afdeling algemeen ziekenhuis), dacht ik drie dingen:
- Ik ben echt gek
- Mijn leven is volledig over nu
- Waar the fuck kom ik nu terecht
De eerste twee kan ik redelijk makkelijk direct voor je relativeren want, hee, ik leef nog, en gek ben ik niet, dat heb ik al eens even uitgeplozen in de blog (WEBSITE TOEVOEGEN). De laatste kost iets meer tekst en uitleg, want, waar kom je eigenlijk terecht. Daarom een blog over het reilen en zeilen in een psychiatrische kliniek.
Waar verblijf je
Over het algemeen hebben alle psychiatrische afdelingen een woonkamer, slaapkamers en therapieruimtes.
De woonkamer is de kamer waar je met zijn allen kan zitten, koffie dringen, tv kan kijken, vaak ook waar gegeten wordt, eigenlijk een beetje als jouw woonkamer thuis, alleen dan gedeeld met meer mensen. Hoeveel mensen dat zijn ligt trouwens enorm aan de afdeling. Dit varieert van 8 tot 25 man op de plekken waar ik ben geweest.
De slaapkamers zijn tegenwoordig veelal eenpersoons, een enkele instelling hanteert nog tweepersoonskamers. Daarin staat meestal een bed, kledingkast, tafeltje en een stoel. Het is voornamelijk bedoeld om te rusten en therapie-opdrachten te maken, maar niet zo zeer om de dag door te brengen, daar zijn de woonkamer, en als die er is, de binnentuin voor. Vaak is er wel een bepaalde tijd dat je in je eigen slaapkamer moet zijn en een tijd dat je je weer in de slaapkamer mag bevinden.
De badkamer zit soms in de slaapkamer, maar bij de meeste instellingen deel je die met andere slaapkamers. Het ligt er maar net aan hoe luxe jouw oord is zullen we maar zeggen. Deze zijn altijd heel basic. Een douche met een vaste douchekop, per definitie met een nare straal en een te lage temperatuur, een toilet, een wastafel, een spiegel en nooit een stopcontact om je tandenborstel op te laden of een plek om je spullen droog neer te leggen als je gaat douchen.
De therapieruimtes liggen bij de ene instelling op de afdeling, bij de andere van de afdeling af. Als ze op de afdeling liggen, word je vaak op therapietijden verwacht bij de ruimte, als ze van de afdeling afliggen, dan is er een verzamelruimte en loop je met een groepje achter de groepsleider aan naar het juiste lokaaltje.
Meestal loopt het geheel in een O of een U vorm, dus de weg kwijtraken doe je niet snel. En voor het gemak plakken ze jouw naam zo groot op jouw deur dat je ook geen seconde hoeft te twijfelen of je niet de verkeerde slaapkamer in loopt. Tip: wil je niet dat er zo maar mensen in je kamer staan (echt altijd is er iemand op de afdeling die denkt dat dat kan), hang meteen gewoon een bordje op met ‘kloppen en wachten op mijn antwoord voor binnenkomen’, werkt top.
Wie behandelt je
In basis zijn er drie behandellagen in de kliniek die je altijd hebt. De psychiater, die je alleen ziet bij evaluaties of uitzonderingen/speciale gebeurtenissen. De psycholoog, waarmee je x gesprekken per week hebt. En de verpleegkundigen die over de afdeling lopen. Deze kun je altijd aanspreken. Heb je een vraag, dan stel je die aan hen. Wil je iets kwijt, dan spreek je hen aan. Heb je behoefte even bij iemand te spuien, dan zijn weer zij de juiste persoon. Op sommige afdelingen heb je naast verpleegkundigen ook sociotherapeuten. In de psychiatrie hebben die een identieke functie, voor jou in ieder geval geen verschil. Het enige verschil merkbaar voor jou zit hem in het wel of niet toedienen van bepaalde medicatie en het verrichten van bepaalde behandelingen.
Wat doe je de hele dag
Op de afdeling wordt een therapierooster gehanteerd. Dit is een rooster van activiteiten die iedereen van de groep volgt. Hoe strikt en door wie precies wat gevolgd wordt verschilt per afdeling. Meestal zijn de wandelmomenten en de eetmomenten hier ook opgenomen. De witte vlakken die overblijven, dat is vrije tijd. En ik kan je voorspellen, dat heb je veel. Sowieso is het weekend een grote bron van vrije tijd, daar er geen therapie is.
Maar wat doe je dan de hele dag? Het klinkt onwijs cliché maar ontwikkel een nieuwe hobby, probeer dingen uit. Zo heb ik leren tekenen in de kliniek en leren dichten in de kliniek. En dingen die je ooit leuk vond, pak ze op en doe alsof het het meest fantastische is wat er op de aardbol is. Creëer je eigen volle dagen. Er is genoeg te doen in de wereld. Des noods ga je je verdiepen in een onderwerp waar je nog niets van weet.
Mag je helemaal niet naar buiten
Buiten wandelen onder begeleiding is altijd opgenomen in het therapierooster en (de hoge uitzondering daargelaten) iedereen mag daaraan meedoen. Verder is naar buiten gaan een vrijheid die je kan krijgen/verdienen. Zo kan het zijn dat je eerst vertrouwen op moet bouwen voor je naar buiten mag, of dat je eerst maar 10 minuten mag en steeds een beetje langer. Maar dit gaat allemaal in overleg tussen jou en jouw psychiater.
Wat, met wie en waar eet je
Het eten komt veelal van cateringsbedrijven en wordt opgewarmd in de kliniek. Het is niet echt vies maar zelf zou ik het niet koken. Bij de meeste klinieken nuttig je met de hele groep de warme maaltijd in de woonkamer, of bij sommige een speciaal ingerichte eetkamer. Meestal schept de verpleging op, dit om te zorgen dat alles een beetje eerlijk verdeeld is.
Hoelang blijf je
De lengte van je verblijf is echt volledig afhankelijk van jouw beeld en de afspraken tussen jou en je psychiater en het wel of niet aanwezig zijn van een zorgmachtiging. Sommigen verblijven een week, anderen een jaar. Weet wel, als je vrijwillig wordt opgenomen, mag je ieder moment weg, ook wanneer dit tegen het advies van de psychiater in is. Ga dan wel goed het gesprek aan waarom jij denkt dat weggaan beter is dan blijven, maar weet dat het altijd mag. Met een machtiging heb je die vrijheid natuurlijk niet. Maar ga wel het gesprek aan als je het gevoel hebt dat het in de kliniek zijn niet helpend is. Wellicht kunnen er dingen worden aangepast of kan er een geschiktere plek worden gevonden.
Wat beslis je zelf en wat wordt er voor jou beslist
In basis geldt zonder machtiging beslis jij alles zelf, MAAR als dit in strijd is met de afspraken van de afdeling/psychiater kaan wel de behandelovereenkomst worden opgezegd, je moet dan naar huis. Beter is dus om alles in overleg te doen. Laat van je horen als het niet gaat zoals jij het wenst, maar wees welwillend om hun kant ook te zien.
Dingen die beslist worden zijn de tijden waarop wat gedaan wordt, of en hoe lang je buiten de afdeling mag zijn, of jij bepaalde therapieën wel of niet volgt, indien voor jou geldend regels omtrent eten/automutilatie/drugs. Maar verder is er best veel vrijheid, mag en kan er best veel en wordt er vooral met je mee gedacht en niet tegen je in. Zij zijn er immers om jou te helpen, niet om jou tegen te werken.
Verschil met een machtiging is dat wanneer je dan tegen regels in gaat, zij die regels kunnen forceren of je kunnen dwingen tot iets, iets wat bij een vrijwillige opname nooit kan (tenzij jij jezelf of anderen in acuut gevaar brengt).
Conclusie
Het is minder spannend dan het lijkt, behoorlijk saai vaak zelfs. De grootste tip die ik iedereen mee wil geven is, blijf in contact, uit je wensen maar ook wat je niet fijn vindt. Zo lang jij zwijgt, weten zij ook niet waar zij goed aan doen en is de behandeling veel minder nuttig.