Dit was een van de meest aangevraagde blogonderwerpen, toen ik onderwerpinspiratie vroeg op instagram bij het beginnen van mijn blog. Niet altijd precies in deze woorden maar wel heel vaak met het gebruik van DE anorex, EEN anorex, anorexen, een anorexiapatiënt. Dit deed mij enorm lachen. Want het is een hele belangrijke en serieuze vraag, en toch gaat het ergens in de zin helemaal mis.
Namelijk bij het woordje DE, of in ieder geval de generalisatie van de anorex als zijnde een soort op zichzelf. De anorexiapatiënt bestaat niet. Deze vraag is net zo breed als hoe benader je de mens. Tuurlijk zijn er dingen die over het algemeen prettig of niet prettig bevonden worden door mensen met anorexia, net zoals die er zijn bij de mens in het algemeen, maar deze gelden absoluut niet voor elke anorex. Want een anorex is geen anorex. Een anorex is een individu, een authentiek persoon uit de samenleving met de diagnose anorexia nervosa. Ditzelfde geldt voor welke diagnose dan ook, en daarom gelden volgende adviezen voor veel andere diagnosen en dan bedoel ik vooral voor de benadering van de mens erachter. En eigenlijk gelden deze adviezen ook gewoon voor individuen zonder welke stoornis dan ook, want ook die hebben een benaderingswijze. Verzamelnaam van dit alles: menselijk communicatie.
- Wees respectvol. Een persoon is een persoon, geen ziekte, die dezelfde hoeveelheid respect verdient als jij, jouw omgeving en ieder ander. Het is geen mindere van de samenleving en het is geen GEK.
- Neem niet aan maar vraag. Ga niet uit dat wat jij denkt te weten klopt, maar wees geïnteresseerd, vraag wat er speelt, wat de redenen tot bepaald handelen zijn, waarom die persoon zegt of doet wat hij zegt of doet. Met de eerste regel in gedachte, het liefst zonder oordeel. Neem daarbij aan dat bepaald gedrag bijna nooit als doel heeft jou in de weg te zitten/te schaden. De mens handelt meestal naar waar de individu zich het best bij voelt, gedreven door eigen motieven.
- Wil je helpen maar weet je niet hoe, vraag wat die persoon prettig vindt. Er is geen een manier van helpen. Klaarstaan, onvoorwaardelijk van iemand houden, niet laten afstoten, terugtrekken als iemand onredelijk is maar niet laten vallen. Hoofdmanieren die je toepast bij eenieder die je dierbaar is. Hooguit misschien de laatste die meer uitleg nodig heeft. Terugtrekken als iemand ziektegedrag vertoont voelt namelijk soms enorm tegenstrijdig met je gevoel. Maar bij mij werkt dat wel het beste. Als ik niet eet en besluit mijn lichaam uit te hongeren, dan krijg ik geen therapie (slechts een voorbeeld). Met andere woorden, negatief handelen (negatieve hulpvraag) leidt tot negatief resultaat (geen hulp). Juist terwijl je zowel als patiënt en hulpverlener denkt, dit is het moment om geholpen te worden. Ditzelfde geldt ook voor iemand die herhaaldelijk jou belt dat hij zichzelf iets aan gaat doen als jij niet komt, dit zal pas stoppen als jij niet meer komt (maar jij wel heel duidelijk beschrijft wat jou drijft niet meer te komen en dat je dit doet uit liefde/hulp voor die persoon). Met andere woorden, een negatieve hulpvraag zal moeten gaan leiden tot een negatief resultaat EN een positieve hulpvraag tot een positief resultaat (vriendschap voortzetten, therapie voortzetten, hand toereiken, wat dan ook).
- Probeer steunend te zijn maar verdraai de waarheid niet. Als iemand handelt uit psychiatrisch beeld en dat gedrag is niet oké, dan mag je dat echt wel benoemen, zo lang het op vriendelijke, niet oordelende wijze is. Probeer te steunen met objectiviteit en subjectiviteit (eerlijkheid en compassie/affectie) en aanspreken enkel met objectiviteit (niet onredelijk, boos, vingerwijzen). Geloof me, ik begrijp dat dit enorm moeilijk is, je bent namelijk niet objectief maar een mens. Toch is dit essentieel wil je echt helpen.
- Benadruk de ziekte niet te veel. Het is nog steeds de persoon die het altijd was. Je bent nu niet ineens partner/ouder/vriend van een anorex maar gewoon nog van degene die je was, diegene heeft er alleen een ziekte bij. Maar het is dezelfde persoon, met dezelfde persoonlijkheid, interesses en kenmerken, alhoewel soms verscholen achter een doek van ziekte. Wat soms voor mij echt helpt (maar alleen door echte naasten) is ‘nu heb ik even genoeg met je es gepraat, kan ik nu gewoon weer even met jou praten’. Geef aan dat jij de persoon en de ziekte niet als geheel ziet. Dat je de persoon niet uit het oog verloren bent.
Conclusie: benader een anorex zoals je ieder ander benadrukt. Respectvol, niet oordelend en nieuwsgierig. En vat chagrijnigheid, kortafheid en afstoting niet te persoonlijk op, het hoort er soms bij.